Βενιζέλος: Θέλουμε ρεύμα εμπιστοσύνης

Σε συνέντευξη εφ' όλης της ύλης μετατράπηκε η συνέντευξη Τύπου του Ευάγ. Βενιζέλου στις Σέρρες. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ βρέθηκε στις Σέρρες για εκδήλωση της νομαρχιακής επιτροπής του κινήματος. Στη συνέντευξη Τύπου χαρακτήρισε "πολύ μεγάλο πρόβλημα" για τον τόπο την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, υποστήριξε ότι "πρέπει να γίνουν εκλογές το ταχύτερο δυνατόν", πρότεινε "συγκυριακά και διορθωτικά μέτρα" για να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση και "δοκιμασμένα συστήματα" εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, εκτίμησε ότι "ο ελληνικός λαός θέλει μία ελπίδα", απέδωσε τις τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο στις "εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία" και ζήτησε "ένα ρεύμα εμπιστοσύνης υπέρ του ΠΑΣΟΚ".
Αναλυτικά, στη συνέντευξη, διαμείφθηκαν τα εξής:
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ένα σχόλιό σας, για την πρόταση-συμφωνία για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, που έκανε ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, όταν μάλιστα, μετά την ανακοίνωσή της, ακολούθησαν σχόλια, για μια άστοχη πρόταση, μια πρόταση εκ του πονηρού.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Αυτό που πρέπει να συγκρατήσετε από τις προτάσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ., όπως τις ανέπτυξε και ο κ. Παπανδρέου χτες, είναι η ανάγκη η χώρα να αποκτήσει μια νέα κυβέρνηση και μια νέα πολιτική αφετηρία. Υπάρχουν, πράγματι, πολίτες, συμπολίτες μας, που δεν θέλουν εκλογές, γιατί πιστεύουν ότι η αντιμετώπιση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, προϋποθέτει πολιτική και κυβερνητική σταθερότητα. Αυτό είναι αλήθεια. Αλλά, δυστυχώς, η παρουσία της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας είναι αυτή καθεαυτή ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Επιτείνει την οικονομική και κοινωνική κρίση με άστοχους πολιτικούς χειρισμούς. Άρα, αυτό που πρέπει να συμβεί τώρα είναι να αποκτήσουμε ένα πλεόνασμα πολιτικής εμπιστοσύνης, μια νέα έμπνευση. Να δημιουργηθεί μια νέα δημόσια ατμόσφαιρα. Και αυτό στις Δημοκρατίες επιτυγχάνεται μόνο μέσα από εκλογές. Το κόστος των εκλογών είναι πολύ μικρότερο από το κόστος της διατήρησης αυτής της νοσηρής κατάστασης. Και οι εκλογές, βεβαίως, πρέπει να γίνουν το ταχύτερο δυνατό. Δεν μπορεί η χώρα να υφίσταται μια άτυπη, παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Είναι επίσης λογικό, μετά την ανάδειξη μιας νέας Βουλής και μιας νέας κυβέρνησης, να υπάρχει μια θεσμική άνεση, ώστε να εφαρμοστεί ένα εθνικό πρόγραμμα ανόρθωσης και είναι προφανές, ότι το Μάρτιο του 2010 –όταν θα ολοκληρωθεί η θητεία του σημερινού Προέδρου της Δημοκρατίας- κανείς δεν θα διανοηθεί να θέσει ζήτημα πρόωρων εκλογών, γιατί το ζήτημα αυτό θα έχει τεθεί και θα έχει λυθεί νωρίτερα, το ταχύτερο, δηλαδή τώρα.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ο κ. Αντώναρος, αναφερόμενος στην πρόταση του Προέδρου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. για τις εκλογές, τη χαρακτήρισε ως “εκλογολογία”. Επίσης, κατηγόρησε τον κ. Παπανδρέου ότι δεν προτείνει λύσεις
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Ο κ. Παπανδρέου μίλησε για πάρα πολύ ώρα, σε μία συνέντευξη εφ’όλης της ύλης. Άρα δεν υπάρχει κανένας λόγος ούτε να επαναλάβω ούτε να ερμηνεύσω τα όσα είπε. Μπορώ όμως να απαντήσω στα όσα είπε ο κ. Αντώναρος. Αυτό που κάνει το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν είναι εκλογολογία. Αυτό που κάνει το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι υπεύθυνη θεσμική πολιτική. Ως Αξιωματική Αντιπολίτευση ζητά εκλογές. Δεν εκλογολογεί, ζητά να εφαρμοστούν οι συνταγματικές διαδικασίες, που οδηγούν στη διάλυση της Βουλής και προκήρυξη εκλογών. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν μπορεί να επιβάλλει τις εκλογές. Δεν θέλουμε να εμφανιστούν φαινόμενα αποστασίας στη Ν.Δ. και να πέσει η κυβέρνηση. Θέλουμε να παραδεχτεί ο κ. Καραμανλής ότι τα προβλήματα τον έχουν κατακλύσει και η παραμονή της σημερινής κυβέρνησης στην εξουσία δεν οδηγεί πουθενά παρά μόνο σε επιδείνωση. Θα αναγκαστεί να το κάνει.
Άρα το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν εκλογολογεί, διατυπώνει ένα υπεύθυνο θεσμικό αίτημα, που αρμόζει στο ρόλο του. Εκλογολογούν οι Υπουργοί της κυβέρνησης, οι οποίοι αντιδικούν μεταξύ τους, με αφορμή τη συζήτηση για την αλλαγή του εκλογικού συστήματος. Αν θέλαν να εφαρμόσουμε ένα πιο ενισχυμένο σύστημα, ένα σύστημα μεγαλύτερης πριμοδότησης του πρώτου κόμματος, δεν είχαν παρά να το ψηφίσουνε. Επίσης, δεν είχαν παρά να το ψηφίσουν στην προηγούμενη Βουλή, έτσι ώστε να εφαρμοστεί αυτό αμέσως, από τις επικείμενες εκλογές, οι οποίες θα γίνουν με τον εκλογικό νόμο του ΠΑ.ΣΌ.Κ. Ο ψηφισμένος νόμος της Ν.Δ. θα εφαρμοστεί στις μεθεπόμενες εκλογές, όποτε κι αν γίνουν. Άρα, σε αυτούς ανήκει η ευθύνη. Και γιατί δεν έκαναν τις επιλογές που τώρα θέλουν, ενώ μπορούσαν να τις έχουν κάνει και γιατί ανοίγουν μια συζήτηση, η οποία διεξάγεται σε ύποπτη περίοδο. Δεν μπορούμε τώρα που ούτως ή άλλως η χώρα πλησιάζει σε εκλογές να ανοίξουμε μια συζήτηση για εκλογικό σύστημα. Γιατί αυτό θέλαμε να αποφύγουμε. Θέλαμε να αποφύγουμε την ευκαιριακή αλλαγή του εκλογικού συστήματος. Και γι’αυτό προβλέπει το Σύνταγμα από το 2001 και μετά, ότι άμεση εφαρμογή νέου εκλογικού συστήματος μπορεί να γίνει μόνο αν συμφωνήσουν τα 2/3 των βουλευτών, δηλαδή 200 βουλευτές από τους 300. Επίσης, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δεν έχει κανένα λόγο να δημιουργεί την εντύπωση ότι τα δύο μεγάλα κόμματα οργανώνουν κάποια εκλογική συμπαιγνία εις βάρος των μικροτέρων κομμάτων. Και δεν έχει κανένα λόγο να μπαίνει σε συζητήσεις, οι οποίες επιτρέπουν στον καθένα να σκεφτεί ότι το μόνο ζητούμενο είναι η νομή της εξουσίας. Ο κ. Καραμανλής δεν έχει πρόβλημα επειδή έχει 151 βουλευτές. Εξέλεξε 152. Αν είχε 162 με την ίδια πολιτική, με την ίδια ηθική κρίση, με τις ίδιες πρακτικές, θα ήταν καλύτερη η κατάσταση; το πρόβλημα δεν είναι, λοιπόν, αριθμητικό. Το πρόβλημα είναι πολιτικό. Με οριακές, τεχνητές πλειοψηφίες δεν κυβερνάται ο τόπος. Ο τόπος θέλει πολιτικές, θέλει συναινέσεις, θέλει εμπιστοσύνη. Αυτά δεν τα κερδίζεις με τεχνάσματα του εκλογικού νόμου, αλλά με ουσιαστικές πολιτικές πρωτοβουλίες και αλλαγή νοοτροπίας. Και φυσικά η αλλαγή νοοτροπίας ξεκινά από τα ίδια τα κόμματα. Γιατί καμία αλλαγή στο εκλογικό σύστημα δεν έχει νόημα και περιεχόμενο, εάν δεν αλλάξει ριζικά η λειτουργία του κομματικού θεσμού. Και αυτό αφορά όλα τα κόμματα, ανεξαιρέτως, τα οποία πρέπει να είναι υποδειγματικά δημοκρατικά. Γιατί όταν έχεις ένα υποδειγματικά οργανωμένο κόμμα –και αυτό επιδιώκουμε στο ΠΑ.ΣΟ.Κ.- μπορείς να έχεις ένα υποδειγματικά οργανωμένο κράτος.

Περί οικονομίας

ΕΡΩΤΗΣΗ: Κατηγορηθήκατε από τη Ν.Δ. ότι όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις τις στείλατε σε κράτη-μέλη της Ε.Ε. Ακόμη και πριν από την οικονομική κρίση, πολλές επιχειρήσεις έχουν κλείσει και πολλοί εργαζόμενοι έχουν μείνει στο δρόμο. Ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, υπάρχει πολύ μεγάλο ποσοστό ανεργίας. Τι προτίθεται να κάνει το ΠΑ.ΣΟ.Κ., έτσι ώστε τα 28 δις, που δόθηκαν στις τράπεζες, να καταλήξουν στις επιχειρήσεις, ώστε οι τελευταίες να μην κλείσουν;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Η διεθνής οικονομική κρίση δεν είναι τόσο καινούρια όσο νομίζουμε. Τα πρώτα δείγματά της θα μπορούσε να τα εντοπίσει κανείς αρκετά χρόνια πίσω, το 2001. Πάντως, από το 2006, οι κεντρικές τράπεζες στις Η.Π.Α., στην Αγγλία, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα όφειλαν να έχουν εντοπίσει τη βαθύτερη αιτία του προβλήματος και να έχουνε λάβει τα πρώτα αμυντικά μέτρα. Δυστυχώς, δεν έγινε αυτό κι έτσι φτάσαμε στην απειλή κατάρρευσης του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η διεθνής οικονομική κρίση είναι πρωτοφανής σε όγκο και βάθος.
Στην Ελλάδα, δίπλα σε αυτή τη χρηματοοικονομική κρίση, έχουμε μια κρίση δημοσιονομική, την οποία όλοι ξέρουμε, έχουμε το πολύ σοβαρό πρόβλημα του δημοσίου χρέους, το πολύ σοβαρό πρόβλημα ενός ταξικού, παράλογου και αναποτελεσματικού φορολογικού συστήματος, που δεν λειτουργεί αναπτυξιακά και εποικοδομητικά, αλλά πολλές φορές καθηλώνει την οικονομία και συντηρεί καταστάσεις, οι οποίες είναι αδιαφανείς και παράλογες. Κι έχουμε και ένα πρόβλημα, όχι μόνο ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας, αλλά και παραγωγής. Έχουμε ένα πρόβλημα παραγωγικού μοντέλου της χώρας, που φαίνεται σε όλους τους τομείς. Πολύ πρόσφατα, είδαμε το πρόβλημα της ελληνικής γεωργίας, του πρωτογενούς τομέα. Έχουμε το πρόβλημα της μεταποίησης, το οποίο θέσατε. Όχι μόνο της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας, αλλά γενικότερα του δευτερογενούς τομέα. Και έχουμε και το πρόβλημα της οικοδομής, το οποίο είναι καταλυτικό, για τα ελληνικά δεδομένα. Έχουμε το πρόβλημα του τουρισμού. Την εξάρτηση από τα εισοδήματα της ναυτιλίας, τα οποία μπορούν να πληγούν με πολύ μεγάλη ευκολία, λόγω διεθνών κρίσεων-κύκλων, που κάνει η διεθνής ναυτιλιακή αγορά. Άρα τί απαιτείται και τί δεν μπορεί να κάνει η κυβέρνηση της Ν.Δ. Απαιτείται ένα ενιαίο εθνικό πρόγραμμα, με συγκυριακά και διαρθρωτικά μέτρα. Δηλαδή, με μέτρα που αφορούν αυτήν καθεαυτή την κρίση. Μέτρα που αφορούν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις αγορές, τη ρευστότητα, τα κεφάλαια κίνησης των επιχειρήσεων, τη λειτουργία της διατραπεζικής αγοράς και την κίνηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο έχει καθίσει ακίνητο και αγκυλωμένο. Και απαιτούνται και μέτρα που αφορούν την ίδια την παραγωγική διάρθρωση της χώρας, μέτρα που αφορούν το κράτος, μέτρα που αφορούν τη σχέση κράτους και οικονομίας και, φυσικά, μέτρα που αφορούν το εκπαιδευτικό σύστημα, το κοινωνικό κράτος, το τρίγωνο της γνώσης –εκπαίδευση, γνώση, καινοτομία, έρευνα. Όλα αυτά πρέπει να συναρθρωθούν με ένα τρόπο που να έχει αρχή, μέση και τέλος. Αυτό επιχειρούμε να κάνουμε, αυτό οφείλουμε να κάνουμε ως χώρα και αυτό θα είναι το καθήκον μιας νέας, νομιμοποιημένης, ισχυρής και προοδευτικής κυβέρνησης.
Τώρα, σε σχέση με το ειδικότερο θέμα της ρευστότητας, δηλαδή της μετακίνησης του πακέτου των 28δις από τις τράπεζες στις επιχειρήσεις και γενικότερα στην αγορά. Αυτό είναι απολύτως επιβεβλημένο να γίνει, θα έπρεπε να έχει γίνει από τον Οκτώβριο. Η κυβέρνηση, με την παλιά σύνθεσή της, με τον κ. Αλογοσκούφη, διαπραγματεύτηκε κατά τρόπο επιζήμιο για την Οικονομία με τις τράπεζες. Δεν βοήθησαν οι τράπεζες που έχουν παραδοσιακούς δεσμούς με το κράτος όσο έπρεπε. Δηλαδή η Εθνική, η Αγροτική, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, η Τράπεζα Αττικής, που θα μπορούσαν να έχουν διαμορφώσει ένα μοχλό πίεσης. Και έχουμε φτάσει στο παράδοξο φαινόμενο τώρα, οι Έλληνες πολίτες, τα νοικοκυριά, οι καταθέτες να εμπιστεύονται το τραπεζικό σύστημα και το τραπεζικό σύστημα να μην εμπιστεύεται τον εαυτό του και να μην εμπιστεύεται τις επιχειρήσεις. Οι καταθέσεις των νοικοκυριών στην Ελλάδα είναι αυτή τη στιγμή, περίπου 175δις € και τα δάνεια που έχουν λάβει και χρωστούν τα νοικοκυριά είναι μόλις 117δις €. Ο Έλληνας καταθέτης, ο Έλληνας αποταμιευτής, η ελληνική οικογένεια χρηματοδοτεί το τραπεζικό σύστημα και δι’αυτού χρηματοδοτεί την πραγματική ελληνική οικονομία, όταν λειτουργεί η αγορά, όταν υπάρχει εμπιστοσύνη. Το σύνολο των καταθέσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων είναι 223,5 δις € και τα δάνεια που έχουν πάρει τα νοικοκυριά - τα 117 στα οποία αναφέρθηκα- και τα δάνεια των επιχειρήσεων που είναι επίσης ένας σημαντικός όγκος, είναι μόλις 225δις €. Δηλαδή, ο λόγος των δανείων προς τις καταθέσεις είναι μόλις 101 προς 100. Αρα, η πραγματική οικονομία, η οικονομία των νοικοκυριών είναι ισχυρή. Βεβαίως, άνιση, διότι άλλα νοικοκυριά έχουν τις καταθέσεις και άλλα νοικοκυριά έχουν τα δάνεια. Αυτό είναι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως πρόβλημα. Πρέπει η εμπιστοσύνη που υπάρχει εκ μέρους των καταθετών να μετατραπεί σε εμπιστοσύνη μεταξύ των τραπεζών και σε εμπιστοσύνη των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις. Και αυτό είναι που δεν έκανε η κυβέρνηση, γιατί όλα αυτά θα έπρεπε να είναι όροι, προκειμένου να δοθούν τα 28δις στις τράπεζες. Και οι δύο απλοί όροι που δεν τέθηκαν είναι τα δάνεια προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, μέσω του Ταμείου Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων ή μέσω άλλων μηχανισμών -αυτό έπρεπε να προβλέπεται ρητά στον νόμο για τα 28 δις. Και η επεκτατική πολιτική στα στεγαστικά δάνεια, τα δάνεια του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, αλλά και άλλα στεγαστικά δάνεια, ώστε να κινηθεί η αγορά κατοικίας, η οποία έχει καθηλωθεί, εμφανίζει εντυπωσιακά αρνητικούς ρυθμούς. Και ξέρουμε όλοι πολύ καλά, ότι από την οικοδομή εξαρτώνται πολλά επαγγέλματα, πολλές δραστηριότητες. Η τοπική οικονομία το ξέρει αυτό πάρα πολύ καλά και στην περιοχή αυτή. Άρα αυτά τα μέτρα θα έπρεπε να έχουν ρυθμιστεί από κοινού με τις ρυθμίσεις για τους τρεις πυλώνες στήριξης του τραπεζικού συστήματος, με συμμετοχή στο κεφάλαιο, μέσω προνομιούχων μετοχών, με παροχή εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου και με παροχή ομολόγων, προκειμένου να διευκολυνθεί ο δανεισμός των τραπεζών.


Πράσινη ανάπτυξη και πράσινα τρακτέρ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Είστε σε ένα νομό, οι αγρότες του οποίου μπήκαν στην τρίτη εβδομάδα των κινητοποιήσεων. Πιστεύετε ότι το πρόγραμμα της “πράσινης ανάπτυξης”, που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος του Κινήματος, από εδώ, από τις Σέρρες, αρκεί για να πείσει όσους θεωρούν το ΠΑ.ΣΟ.Κ. υπεύθυνο για την εικόνα με τα ξεφούσκωτα λάστιχα και την ψήφιση της τελευταίας Κ.Α.Π.;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Η “πράσινη ανάπτυξη” είναι ένα ολόκληρο μοντέλο ανάπτυξης, μια φιλοσοφία για τη λειτουργία της οικονομίας. Θα σας έχει κάνει εντύπωση το γεγονός ότι ο νέος Πρόεδρος των Η.Π.Α. προτείνει στη δική του χώρα, την πιο προωθημένη χώρα της καπιταλιστικής οικονομίας, την εφαρμογή ενός πράσινου μοντέλου ανάπτυξης. Δηλαδή, θέλει η οικολογία, η προστασία του περιβάλλοντος να λειτουργήσει ως μηχανισμός ανάπτυξης και ως μηχανισμός δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Η πράσινη ανάπτυξη δεν αφορά μόνο τον πρωτογενή τομέα, αφορά τα πάντα. Αφορά μια ολόκληρη οπτική γωνία, για το πώς βλέπουμε τη ζωή μας και τη σχέση οικονομίας, κοινωνίας και κράτους. Πράσινη ανάπτυξη σημαίνει πολιτικές γης, πολιτικές ενέργειας, πολιτικές εκπαίδευσης και, βεβαίως, σημαίνει ότι ανοίγουμε πολλά πεδία επενδύσεων, πολλές επιχειρηματικές ευκαιρίες, πολλές ευκαιρίες απασχόλησης.
Ως προς τον πρωτογενή τομέα, αυτό που έκανε η κυβέρνηση, με το πακέτο των 500εκ. που ανακοίνωσε μετά τα μπλόκα, όφειλε να το έχει κάνει τον Οκτώβριο, το Νοέμβριο, το Δεκέμβριο. Και δεν ήρθε ως από μηχανής θεός ο κ. Σουφλιάς, με τον κ. Χατζηγάκη, να βρουν και να δώσουν αυτό το περιβόητο πακέτο. Αυτά ήταν έτοιμα, αλλά προφανώς έγινε ένας τεχνητός πολιτικός χειρισμός με την αφελή σκέψη της κυβέρνησης ότι θα αφήσει να δημιουργηθεί μια ένταση στον αγροτικό χώρο και θα έρθει να τη λύσει αμέσως, την ένταση αυτή, εμφανιζόμενη ως πολιτικά αποφασιστική και ικανή. Και την πάτησε και εξετέθη. Με ακραίο παράδειγμα τα όσα έγιναν στο λιμάνι του Πειραιά, με τους Κρήτες αγρότες, και τα όσα έγιναν μέχρι σήμερα στον Προμαχώνα, με τους αγρότες των Σερρών και της ευρύτερης περιοχής.
Αυτό που δεν έγινε είναι μια συζήτηση για το διαρθρωτικό πρόβλημα της ελληνικής γεωργίας. Δίδονται τώρα αποζημιώσεις για τη μείωση του εισοδήματος του αγρότη, ο οποίος υφίσταται τις συνέπειες μιας αγοράς που λειτουργεί παθολογικά, γιατί αυξάνονται τα πάντα, όλα τα εφόδιά του, όλοι οι συντελεστές κόστους, ενώ δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στις αγορές, δεν εφάπτεται με τον καταναλωτή. Και ταυτόχρονα έχει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και τα βασικά δομικά προβλήματα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Τα οποία, όμως, ετέθησαν μετά το 2004, όταν διαμορφώθηκε το όριο του 2013 και όταν η ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε σε ρυθμίσεις, οι οποίες τώρα αποδεικνύονται εξαιρετικά αρνητικές για το εισόδημα του Έλληνα αγρότη, ο οποίος ασχολείται με πολλά προϊόντα, σχεδόν με όλα τα προϊόντα και κυρίως με τα πιο προβληματικά προϊόντα, όπως είναι φυσικά,το βαμβάκι, τα σιτηρά κ.ο.κ. Και τώρα δεν έγινε καμία συζήτηση. Δεν έγινε μία συζήτηση, πώς θα εναρμονίσουμε τις καλλιέργειές μας με τις διατροφικές ανάγκες του Έλληνα. Είναι τραγικό να επιβαρύνεται το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας, όχι μόνο πετρελαιοειδών και εισαγωγών πολυτελών προϊόντων, αλλά και λόγω εισαγωγών τροφίμων, διότι δεν παράγονται στη χώρα. Τρόφιμα, που καταναλώνονται από τους Έλληνες πολίτες, από τα ελληνικά νοικοκυριά. Είναι επίσης αδιανόητο να μην έχουν ληφθεί μέτρα τα οποία αφορούν την προστιθέμενη αξία του αγροτικού προϊόντος. Επωνυμία, τυποποίηση, έλεγχος ποιότητας, ανταπόκριση στις ανάγκες της ευρωπαϊκής αγοράς, στην οποία είναι παρόντες οι Έλληνες αγρότες δεκαετίες τώρα –κυριαρχούσαν στις αγορές οπωροκηπευτικών του Μονάχου και άλλων πόλεων. Αυτό είναι το πρόβλημα στο οποίο δεν έχει δώσει απάντηση ο κ. Καραμανλής. Τώρα, αν μετά από 5 χρόνια διακυβέρνησης, μετά από όλα όσα συνέβησαν, εξακολουθεί να φταίει το ΠΑ.ΣΟ.Κ. γιατί δεν έκανε κάτι το 2003 ή το 2001 ή το 1994, εντάξει. Αυτό είναι όμως έλλειψη αίσθησης ευθύνης.

Δοκιμασμένες λύσεις για την Παιδεία

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τα τελευταία 10 χρόνια η Παιδεία ταλανίζεται από συνεχείς μεταρρυθμίσεις. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει, ώστε να υπάρξει μια ουσιαστική λύση στο θέμα της Παιδείας και αν αυτή συνδέεται με τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Δεν μπορώ να απαντήσω σε μια ερώτηση που αφορά το σύνολο της εκπαιδευτικής πολιτικής. Θα σας πω όμως, ότι τις τελευταίες τρεις μέρες συζητούσαμε στη Βουλή ένα πολύ κρίσιμο νομοσχέδιο, για την εισαγωγή των αποφοίτων των Τεχνικών Λυκείων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση., στα Τ.Ε.Ι. και τα Πανεπιστήμια. Ο Υπουργός Παιδείας, ο κ. Σπηλιωτόπουλος, δεν ήρθε στη Βουλή, παρότι βρέθηκε στο κτίριο του Κοινοβουλίου. Έκανε δηλώσεις στα Μ.Μ.Ε. αλλά δεν μπήκε στον κόπο να προσέλθει στην αίθουσα του διαλόγου και να πάρει μέρος υπερασπιζόμενος ή έστω παρουσιάζοντας την πολιτική του. Και απορώ πώς είναι δυνατόν να οργανώνεται ένας διάλογος με τους εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς και τα κόμματα και να μη διεξάγεται ο διάλογος αυτός στον φυσικό και θεσμικό χώρο του διαλόγου, που είναι η Βουλή. Επίσης, δείχνει τουλάχιστον προχειρότητα και ερασιτεχνισμό, ενώ λέμε ότι θα μιλήσουμε για ένα νέο Λύκειο, άρα Λύκειο γενικό και τεχνικό και για ένα άλλον τρόπο εισόδου στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ταυτόχρονα να ρυθμίζουμε όχι μεταβατικά, για ένα χρόνο, αλλά με πάγιες διατάξεις, το Τεχνικό Λύκειο και τον τρόπο εισαγωγής των αποφοίτων του στα Τ.Ε.Ι. και τα Πανεπιστήμια. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι οπαδός του διαλόγου. Πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχουν μεγάλες εθνικές συναινέσεις στα θέματα αυτά. Αλλά για να πετύχουν αυτές οι συναινέσεις πρέπει να υπάρχει ένα ευρύτερο κλίμα πολιτικής εμπιστοσύνης. Να υπάρχει μια κυβέρνηση ικανή να προτείνει πράγματα και να εγγυηθεί όχι μόνο το διάλογο, αλλά και την εφαρμογή των πορισμάτων του διαλόγου. Αυτές οι προϋποθέσεις δεν υπάρχουν τώρα. Και, βεβαίως, πρέπει η συζήτηση να ξεκινήσει από το Λύκεο και από τον τρόπο εισαγωγής στην Τριτοβάθμια, γιατί αυτό επηρεάζει και την κατεύθυνση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και την κατεύθυνση του Γυμνασίου και του Δημοτικού. Το Λύκειο είναι το σημείο, στο οποίο συγκεντρώνονται όλα τα προβλήματα. Υπάρχουν πολλές ιδέες.
Η προσωπική μου θέση, την οποία θα συζητήσει και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. αλλά και όποιος ενδιαφέρεται, είναι πάρα πολύ απλή. Δεν μπορούμε να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα, πρέπει να αξιοποιήσουμε δοκιμασμένα ευρείας αποδοχής σχήματα, τα οποία έχουν αποδώσει αποτελέσματα διεθνώς. Θεωρώ, λοιπόν, ότι πρέπει να διαμορφωθεί ένα τετραετές Γυμνάσιο και ένα διετές κολεγιακού τύπου Λύκειο, κατά τα πρότυπα του Διεθνούς Απολυτηρίου –international baccalaurean- προσαρμοσμένο, βεβαίως, στα ελληνικά δεδομένα. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά παρακολουθούν λίγα μαθήματα, το πολύ έξι, με σεμινάρια, με έρευνες, με εργασίες. Θα δίνουν εξετάσεις αδέκαστες. Εξετάσεις οι οποίες θα είναι εθνικού επιπέδου. Ούτως ή άλλως το διεθνές απολυτήριο είναι παγκοσμίου επιπέδου. Και θα μπαίνουν όλα στο Πανεπιστήμιο. Όλα τα παιδιά μπορούν να μπουν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Δεν μπορούν να μπουν σε λίγα Τμήματα, στα οποία υπάρχει υψηλή ζήτηση και άρα υψηλή βαθμολογία. Δεν μπορούν να μπουν όλοι στις Ιατρικές Σχολές, στις Νομικές, στα Παιδαγωγικά Τμήματα, στην Αρχιτεκτονική. Άρα, πρέπει ταυτόχρονα να υπάρχει ένα σύστημα όπου αυτός που έχει ήδη γίνει φοιτητής σε ένα άλλο τμήμα, να μπορεί να μετακινηθεί με αντικειμενικές εξετάσεις, διαφανέστατες, αλλά φυσικά άλλης νοοτροπίας. Πανεπιστημιακής νοοτροπίας. Εάν σπάσουμε την παπαγαλία των εξετάσεων, αν σπάσουμε αυτό το βασανιστικό σύστημα που ταπεινώνει τα παιδιά και καθηλώνει τη σκέψη τους, θα επηρεάσουμε και την εκπαίδευση και την έρευνα και το κλίμα που επικρατεί σε όλες τις βαθμίδες και νομίζω ότι θα έχουμε ενισχύσει πάρα πολύ τη μάχη της χώρας να κερδίσει σε γνώση και σε καινοτομία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς αντιμετωπίζει το ΠΑΣΟΚ την περιφερειακή ανάπτυξη;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Ένα από τα μεγάλα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας είναι πως η περιφέρεια μένει αναξιοποίητη και ο ρόλος της βαίνει μειούμενος γιατί η κατανομή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, η συγκέντρωση κεφαλαίου ,το εισόδημα και οι ευκαιρίες ανάπτυξης έχουν συγκεντρωθεί κατά τρόπο άδικο, υπερβολικό και προκλητικό στην Αθήνα. Αυτό πρέπει να σπάσει βεβαίως και πρέπει να σπάσει μέσα από τις πρωτοβουλίες των ίδιων των πολιτών της ελληνικής περιφέρειας. Το μεγάλο πρόβλημα της περιφέρειας είναι θεσμικό. Γι’ αυτό δίνουμε τόση μεγάλη σημασία στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση και στο ρόλο της α’βάθμιας αυτοδιοίκησης. Όταν έχεις την ικανότητα να διαμορφώνεις με δικές σου αποφάσεις και με δικά σου όργανα το μοντέλο της τοπικής ανάπτυξης και το μοντέλο της περιφερειακής ανάπτυξης, μπορείς να πάρεις πρωτοβουλίες, μπορείς να νοιώσεις ότι έχεις την τύχη σου στα χέρια σου. Και αυτό φυσικά σχετίζεται και με μια ριζική αλλαγή στο φορολογικό σύστημα. Στην σχέση δηλαδή κράτους - περιφερειακής αυτοδιοίκησης και πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης στην άσκηση της φορολογικής αρμοδιότητας, γιατί διαφορετικά θα έχεις το πρόβλημα που έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία έχει ελάχιστους ίδιους πόρους και έναν κωμικοτραγικά μικρό κοινοτικό προϋπολογισμό.

Εκλογές. Πότε και γιατί

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μας είπατε γιατί το ΠΑΣΟΚ θέλει εκλογές. Θα σας ζητήσω να μπείτε στην θέση του κ. Καραμανλή και να μας πείτε-εάν ήσασταν πρωθυπουργός στην συγκεκριμένη χρονική συγκυρία κατά την οποία υπάρχουν πολλά εναντίον της κυβέρνησης και τις δημοσκοπήσεις να φέρνουν μπροστά το ΠΑΣΟΚ για πιο λόγο θα κάνατε εκλογές.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Είναι ζήτημα οπτικής γωνίας, είναι ζήτημα συνείδησης ευθύνης. Εαν το πρόβλημα του κ. Καραμανλή είναι να συνεχίσει να ασκεί τα πρωθυπουργικά του καθήκοντα, αν το πρόβλημα της ΝΔ είναι η νομή της εξουσίας, βεβαίως δεν έχει κανένα λόγο να κάνει εκλογές για να τις χάσει. Ένα κυβερνητικό κόμμα που βλέπει να είναι δεύτερο, σε σειρά δημοσκοπήσεων, ένα κυβερνητικό κόμμα το οποίο βλέπει να εξανεμίζονται και τα προσωρινά αποτελέσματα του ανασχηματισμού, ένα κόμμα που ισχυρίζεται ότι είναι το υπεύθυνο και άρα πρέπει να διαχειριστεί την κρίση παρότι η κοινωνία έχει άλλη γνώμη, δεν έχει κομματικό λόγο να οδηγηθεί σε εκλογές. Αλλά πώς θα γραφεί ο κ. Καραμανλής στην ιστορία με ποια εικόνα, με ποιο έργο; Πώς θα ταυτίσει το όνομα του με τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα; Ξέρετε το 1909 κυριαρχούσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, το κίνημα στο Γουδί, το αίτημα της ανόρθωσης ,το μεγάλο κίνημα του αστικού εκσυγχρονισμού. Εκατό χρόνια αργότερα στην αφετηρία του 21ου αιώνα, το 2009 τι κυριαρχεί στην Ελλάδα; Πώς θα γράψει η ιστορία την κυβέρνηση της Ν.Δ.; Η προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, η κυβέρνηση Σημίτη γράφτηκε λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων, λόγω της ΟΝΕ, λόγω της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε., λόγω της σύγκλισης των εισοδημάτων και του επιπέδου ζωής με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο της Ευρώπης των 15 και όχι της Ευρώπης των 27.
Γράφτηκε μέσα από μεγάλα ευκρινή θέματα και η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου της δεκαετίας του ’80,γράφτηκε μέσα από την αποκατάσταση της ισότητας και της δημοκρατίας και των ελευθεριών. Δηλαδή ουσιαστικά ήταν η απάντηση στην πέτρινη δεκαετία του ’60,γιατί είχε διακοπή η ομαλή εξέλιξη της ελληνικής ιστορίας. Αυτά που δεν έγιναν το ‘65,αυτά που δεν έγιναν στις ματαιωμένες εκλογές του ’67 έπρεπε κάποια στιγμή να γίνουν, έστω και με καθυστέρηση. Τώρα; Άρα είναι ζήτημα ιστορικής γνώσης ,ιστορικής συνείδησης και οπτικής γωνίας.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Χθες ο πρωθυπουργός ζήτησε να κάνουμε υπομονή και από την άλλη ο κ. Παπανδρέου ζητάει εκλογές. Τι πιστεύετε ότι θα γίνει τελικά;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ:Ο ελληνικός λαός θέλει μια ελπίδα. Ο ελληνικός λαός ξέρει να κάνει υπομονή ,αλλά θέλει να κάνει υπομονή και να κάνει θυσίες γνωρίζοντας ότι υπάρχει μια προοπτική, ότι υπάρχει ένα σχέδιο, ότι τα πράγματα μπορεί να καλυτερεύσουν. Ε, αυτό θέλουμε να προσφέρουμε.

Συνεργασία; Ποια συνεργασία;

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μετά και την πρόσφατη συνάντηση των κυρίων Παπανδρέου και Αλαβάνου βλέπουμε ότι το ΠΑΣΟΚ, δεν εγκαταλείπει ούτε την δημόσια συζήτηση, θέτοντας θέμα κυβέρνησης συνεργασίας-πιθανόν-αλλά ούτε και τις προσπάθειες. Τόσο πολύ φοβάται το ΠΑΣΟΚ το ενδεχόμενο να μην αποκτήσει αυτοδυναμία;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Θα επαναλάβω κάτι που έχω πει πάρα πολλές φορές. Το έχω πει στο τελευταίο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, που έχει χαράξει την στρατηγική του ΠΑΣΟΚ. Και θα σας πω κάτι που συνιστά την επίσημη και την ομόφωνη απόφαση του ΠΑΣΟΚ, στη διαμόρφωση της οποίας χαίρομαι πολύ γιατί έχω συμβάλει.
Κάθε κόμμα κατεβαίνει στις εκλογές επιδιώκοντας το μεγαλύτερο δυνατό εκλογικό ποσοστό. Δεν υπάρχουν κόμματα στον κόσμο που να θέτουν όρια στην εκλογική τους επιδίωξη. Τα μικρότερα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα δεν λένε ότι εμείς δεν θέλουμε διψήφιο ποσοστό, ότι αρκούμαστε σε μονοψήφιο. Ετσι και τα μεγάλα κόμματα εξουσίας διεκδικούν το μεγαλύτερο δυνατό εκλογικό ποσοστό. Το ΠΑΣΟΚ διεκδικεί λοιπόν την νίκη, διεκδικεί την αυτοδυναμία. Η αυτοδυναμία είναι εφικτή, ήταν εφικτή κατ’επανάληψη. Όμως ο κόσμος δεν ανέχεται την παλαιά έννοια της αυτοδυναμίας, δηλαδή την αυτοδυναμία που εμφανίζεται ως αλαζονεία και αυταρέσκεια. Ως μονοκομματική διαχείριση του κράτους. Η αυτοδυναμία δηλαδή μια ισχυρή, σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία είναι προϋπόθεση σταθερότητας και αξιοπιστίας. Έχουμε κυβερνητική σταθερότητα και έχουμε και ένα πρόγραμμα.
Αυτή όμως η αυτοδύναμη κυβερνητική πλειοψηφία πρέπει να διαμορφώσει τις ευρύτερες δυνατές κυβερνητικές συνεργασίες προοδευτικού χαρακτήρα, με όποιον θέλει. Αυτό δεν γίνεται με το ζόρι. Με όποιον θέλει. Με όποια κοινωνική και πολιτική δύναμη το θέλει. Και βεβαίως αυτή η αυτοδύναμη κυβερνητική πλειοψηφία πρέπει να διαμορφώσει τις ευρύτερες δυνατές εθνικές και κοινωνικές συναινέσεις για όλα τα μεγάλα θέματα. Για την εξωτερική πολιτική, για την παιδεία, για τις μεγάλες τομές που πρέπει να γίνουν στην δημόσια διοίκηση και την αυτοδιοίκηση. Αυτό λέει το ΠΑΣΟΚ.

Η Τουρκία και τα προβλήματά της

ΕΡΩΤΗΣΗ: Καθημερινά σημειώνονται παραβιάσεις στον ελληνικό εναέριο χώρο και δεν γίνεται καμία κίνηση από την Κυβέρνηση. Κάποιοι λένε ότι αυτό γίνεται για να μπουν στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας αφ ενός αλλά και για να ενισχυθεί η Ελλάδα με μη απαραίτητο οπλικό σύστημα.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν ακολουθήσει μια μακρά ιστορική διαδρομή. Ακόμη και αν πάρουμε ως αφετηρία τα θέματα που έχουν τεθεί από το 1973 και μετά, έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια και έχουμε αποκτήσει πολύ μεγάλη εμπειρία. Μπορούμε λοιπόν να είμαστε ψύχραιμοι και να έχουμε στρατηγικό βάθος στις σκέψεις μας και στις αντιδράσεις μας.Οι τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο, σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, συνδέονται με εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία. Στην Τουρκία βρίσκεται σε εξέλιξη μια ανοιχτή σύγκρουση ανάμεσα στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία και την κυβέρνηση από την μια μεριά και τις ένοπλες δυνάμεις από την άλλη, σε πολύ μεγάλο βαθμό δικαστικοποιούνται τα θέματα διότι το συνταγματικό δικαστήριο επιτελεί έναν καθαρά πολιτικό ρόλο. Υπάρχει σε εξέλιξη ένα τεράστιο σκάνδαλο, μια ιστορία σκοτεινή,της ERGENEKON η οποία αυτή τη στιγμή εκκρεμεί στην Τουρκική ποινική δικαιοσύνη και η Τουρκία απασχολείται με θέματα που αφορούν στην ευρύτερη κρίση στην Μέση Ανατολή,τις Τουρκοαμερικανικές σχέσεις, τις σχέσεις Τουρκίας με όσα συμβαίνουν στο Ιράκ, στο Ιράν κ.οκ. Εμείς πρέπει να έχουμε μια σταθερή γραμμή. Σταθερή μας γραμμή είναι ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου , η πρότασή μας για προσφυγή στη Χάγη για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και κατά την γνώμη μου και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης στο Αιγαίο, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας και βεβαίως η στάση μας σε σχέση με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας πρέπει να είναι ξεκάθαρη ,δηλαδή να θέτει το αυτονόητο θέμα του πλήρους σεβασμού του Ευρωπαϊκού πολιτικού και νομικού κεκτημένου. Σχέση καλής γειτονίας, σεβασμός του διεθνούς δικαίου, άρση κάθε απειλής -όπως είναι το casus belli- και βεβαίως σεβασμό της σύμβασης των δικαιωμάτων του ανθρώπου ,του χάρτη των θεμελιωδών ελευθεριών της ευρωπαϊκής ένωσης και όλου του πρωτογενούς και δευτερογενούς κοινοτικού δικαίου.
Αυτή η σταθερή στάση πρέπει να είναι ένα διαρκές κοινό εθνικό μήνυμα προς την Τουρκία αλλά και προς οποιονδήποτε τρίτον. Έχουμε πει επίσης πως πρέπει να κάνουμε μια πολύ σοβαρή προσπάθεια εκλογίκευσης των αμυντικών δαπανών. Πως πρέπει να μειώσουμε τις αμυντικές δαπάνες και πως πρέπει οι επιλογές μας σε σχέση με τα οπλικά συστήματα να διαμορφώνονται με αμιγώς εθνικά κριτήρια. Βεβαίως είμαστε χώρα του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. και λαμβάνουμε υπόψη τις διεθνής υποχρεώσεις μας-αλλά με εθνικά κριτήρια και με έξυπνο τρόπο. Δηλαδή όπου μπορούμε με ελαφρότερα και πιο ευέλικτα και πιο αποδοτικά οπλικά συστήματα να έχουμε αποτέλεσμα θα επιλέγουμε αυτά και θα αποφεύγουμε βαριά δυσκίνητα συστήματα τα οποία είναι και πιο ακριβά.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ο κ. Σαρκοζί και η κ. Μερκελ έχουν εκφράσει ανοιχτά την άρνηση τους να μπει η Τουρκία στην Ε.Ε. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που συνηγορεί υπέρ της εισόδου της Τουρκίας στην Ε.Ε;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Η Ελλάδα δεν έχει την δυνατότητα να εκφράσει την θέση και των 27 Ευρωπαϊκών χωρών. Η Ελλάδα εκφράζει την δική της θέση. Εάν δεν προκύπτει η αναγκαία ευρωπαϊκή συναίνεση δεν θα φταίει η Ελλάδα γι’αυτό. Το θέμα είναι η Τουρκία να συμμορφωθεί στις προϋποθέσεις που εμείς θέτουμε που είναι αυτονόητε για κάθε χώρα που θέλει να έχει σχέση με την Ε.Ε.

Ο κόσμος θέλει ελπίδα

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γιατί το ΠΑΣΟΚ ενώ προηγείται στις δημοσκοπήσεις της ΝΔ,. δεν συγκεντρώνει ποσοστά ικανά ώστε να δώσουν αυτοδύναμη κυβέρνηση; Είναι γενικότερη παραδοχή ότι υπάρχει μια απαξίωση της πολιτικής από τους έλληνες πολίτες και το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ευθυνών. Τι κάνει λοιπόν το ΠΑΣΟΚ σ’αυτή τη φάση για να κερδίσει και πάλι την εμπιστοσύνη της ελληνικής κοινωνίας;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Συμφωνώ κατ’ αρχάς μαζί σας ότι υπάρχει μια δυσπιστία των ελλήνων πολιτών απέναντι στα κόμματα, στο κομματικό σύστημα, στο σύστημα διακυβέρνησης, απέναντι στην δικαιοσύνη, στην εκκλησία, στην εκπαίδευση, στους μηχανισμούς του κοινωνικού κράτους, υπάρχει έλλειψη κοινωνικής εμπιστοσύνης. Υπάρχει μια δυσπιστία απέναντι στο οικονομικό σύστημα, απέναντι στο τραπεζικό σύστημα. Η Ελλάδα είναι μια απογοητευμένη, απαισιόδοξη, καχύποπτη, δύσπιστη χώρα . Και αυτό είναι που πρέπει να αλλάξουμε . Και αυτό φυσικά έχει βάθος ως φαινόμενο. Δεν μπορεί να το καταλογίσει κανείς στην κυβέρνηση της Ν.Δ. μόνο ή να πει ότι αυτό έχει διαμορφωθεί μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια. Έχουμε συνείδηση και του δικού μας μεριδίου ευθύνης και η παραμονή μας στην αντιπολίτευση μας έδωσε την ευκαιρία και μας υποχρέωσε να αφομοιώσουμε πάρα πολλά διδάγματα και σε σχέση με τις δικές μας κυβερνητικές θητείες και σε σχέση με την κυβερνητική θητεία της Ν.Δ. Και φυσικά δεν μας αρκεί μια πρώτη θέση στις δημοσκοπήσεις που διαμορφώνεται εκ αντιδιαστολής λόγω της πτώσης της ΝΔ. Θέλουμε ένα ρεύμα μεγάλης πλειοψηφίας, ένα ρεύμα εμπιστοσύνης με θετικό πρόσημο και φαντάζομαι-όπως αντιληφθήκατε-ότι αυτό το νόημα είχε και η χθεσινή παρέμβαση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Αυτή την επιδίωξη εξέφρασε και νομίζω ότι αυτό το μήνυμα κατέστη σαφές από όλους τους παραλήπτες του.